"Το Μακεδονικό" ζήτημα

    Η ιστορία του Μακεδονικού

    Το «μακεδονικό» είναι ένα ζήτημα άμεσα συνδεδεμένο με τον βουλγαρικό αγώνα ανεξαρτησίας που ξεκίνησε το 1893, ένα κίνημα έντονα αντισερβικό. Ο όρος «μακεδόνες» χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τους Βούλγαρους και αργότερα και από τους Έλληνες κατά τη διάρκεια του εθνικο-απελευθερωτικού, Μακεδονικού αγώνα ανεξαρτησίας από του Οθωμανούς στην προσπάθεια να πείσουν τους σλαβόφωνους πληθυσμούς (μακεδόνες) της περιοχής να ενταχθούν με τον έναν ή τον άλλο στρατό. Εκείνη την περίοδο γίνεται για πρώτη φορά η αναφορά για υποτιθέμενη σχέση των σλαβόφωνων μακεδόνων με τους αρχαίους μακεδόνες, αγαπημένο κομμάτι της ελληνικής προπαγάνδας που πιστοποιείται από σλαβόγλωσσα έντυπα που μοίραζαν οι μακεδονομάχοι στον τοπικό πληθυσμό όπως «η Διακήρυξη του Ελληνομακεδονικού Συλλόγου της Αθήνας για τους αδελφούς μας Μακεδόνες» (1905), οι υποτιθέμενες «προφητείες του Μεγαλέξανδρου» (1907), αλλά και η αναγόρευση της σλαβομακεδονικής σε μετεξέλιξη της «ομηρικής» γλώσσας των αρχαίων μακεδόνων από λογίους της εποχής. Εξίσου παλιά είναι και η οικειοποίηση αυτής της επιχειρηματολογίας από τους ίδιους τους σλαβόφωνους Μακεδόνες , είτε αυτοί εντάσσονταν με τον ελληνικό εθνικισμό, είτε όχι. Αυτό φυσικά λειτούργησε ως μπούμερανγκ για το ελληνικό κράτος βοηθώντας την Π.Γ.Δ.Μ στις μέρες μας να κατασκευάσει με τη σειρά της τη δική της εθνική ταυτότητα- ιστορία.

    Το 1913 η περιοχή με τους «απάτριδες» σλαβόφωνους πέρασε υπό τον έλεγχο της Σερβίας με την ονομασία «Νότιος Σερβία», ενώ την περίοδο 1929-1941 χαρακτηρίστηκε ως «Βαρντάρσκα Μπανόβινα». Τα σύνορά της ορίστηκαν λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο , όταν η Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Γιουγκοσλαβία του Τίτο δημιούργησε την Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας (με τη συναίνεση του Στάλιν) και αναγνώρισε τους Σλαβομακεδόνες ως ξεχωριστό συστατικό έθνος εντός της Γιουγκοσλαβίας.

     Σταθμό στην ιστορία του «μακεδονικού» αποτέλεσε το συμφωνητικό που υπέγραψαν στις 12 Ιουλίου του 1943 τα κομμουνιστικά κόμματα Ελλάδας Βουλγαρίας, το οποίο έκανε λόγο για εγκαθίδρυση στη Βαλκανική Ένωσης Σοβιετικών Δημοκρατιών που θα περιλάμβανε την Ελλάδα , την Μακεδονία και την Σερβία. Σε αυτό το συμφωνητικό η Μακεδονία περιγραφόταν ως χώρα « Ελληνική, Σερβική και Βουλγαρική». Με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας η « Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας» έγινε «Δημοκρατία της Μακεδονίας», δηλαδή το κράτος της Π.Γ.Δ.Μ.   

    Αυτή η ονομασία γέννησε την πολιτική και διπλωματική διαμάχη με το ελληνικό κράτος, με επίκεντρο το συνταγματικό τους όνομα, αλλά και την «μακεδονική εθνική μειονότητα» την οποία υποστηρίζει ότι υπάρχει στον ελλαδικό χώρο και την εκπροσωπεί το κόμμα του «Ουράνιου Τόξου» στη Φλώρινα. Όλα τα παραπάνω πολιτικά παιχνίδια (1893 και μετά) όχι μόνο δεν άφησαν περιθώρια στους ντόπιους πληθυσμούς (σλαβόφωνους, ελληνικούς, βουλγαρικούς) να εκφραστούν ,αλλά τους μπέρδεψαν με τα λεγόμενά τους σπέρνοντας από πάνω διχόνοια και διχασμό ανάμεσά τους. Οι ντόπιοι πληθυσμοί που για αιώνες (από την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία έως και την πτώση της Οθωμανικής) έζησαν μαζί, αν όχι απαραίτητα ενωμένοι, ήταν τα θύματα της δημιουργίας των εθνών κρατών αφού όσοι δεν συμμετείχαν στον αγώνα τοποθετήθηκαν από τη μια ή την άλλη πλευρά συνόρων και αρκετοί από αυτούς που συμμετείχαν απλά για την απελευθέρωσή τους ,αδιαφορώντας ίσως για την εθνικότητά τους, αναγκάστηκαν στη συνέχεια να διαλέξουν «με ποιους θα παν και ποιους θ’αφήσουν».

    Οι Σκοπιανοί δεν δέχονται όλοι τον όρο «μακεδόνες», υπάρχουν αυτοί που δηλώνουν Αλβανοί και αυτοί που δηλώνουν Βούλγαροι. Οι σλαβόφωνοι της Φλώρινας στις μέρες μας είναι και αυτοί διχασμένοι όσον αφορά το πού ανήκουν. Υπάρχουν οι υποστηρικτές του Ουράνιου Τόξου που μιλάν για εθνική μειονότητα «μακεδόνων», αλλά υπάρχουν και αυτοί (μάλλον πλειοψηφία) που υποστηρίζουν μια πιο τοπικιστική άποψη που τους θέλει Φλωρινιώτες αδιαφορώντας να δώσουν περαιτέρω εξηγήσεις περί εθνικότητας. Το σίγουρο είναι ότι αποτελούν γλωσσική μειονότητα σλαβικής διαλέκτου της βορειοδυτικής Μακεδονίας και της νότιας π.Γ.Δ.Μ, η οποία στο παρελθόν αντιμετώπισε την εθνική ξεφτίλα του ελληνικού κράτους και των μηχανισμών ελέγχου και επιτήρησής του (εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε τους εξόριστους σλαβόφωνους αντάρτες που εκδιώχθηκαν από την Ελλάδα με τη λήξη του εμφυλίου αφού χαρακτηρίστηκαν προδότες , στους οποίους ακόμα απαγορεύεται η είσοδος στην Ελλάδα).

    Στο «μακεδονικό» παιχνίδι των ημερών μας δοκιμάζονται 2ο κρατικοί μηχανισμοί και τα πολιτικά συμφέροντα (οικονομικά, γεωστρατηγικά) συμμαχιών και υπερδυνάμεων. «Τεστάρεται» η ελληνική εθνική γνώμη που με τόσο κόπο διαμόρφωσαν οι εκπρόσωποι και οργανικοί διανοούμενοι της μετεμφυλιακής και χουντικής εθνικοφροσύνης, αλλά και το πολιτικό κατεστημένο της γείτονας, γέννημα θρέμμα της Αμερικάνικης πολιτικής σχολής.

Υ.Γ: Το κείμενο αυτο αποτελεί προσπάθεια περίληψης της εκπομπής  που πραγματοποιήθηκε  τον Νοέμβρη του 2009.